هفته نامه آیینه یزد

نقدی بر سخنان دبیر شورای نگهبان

بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی(ره) در پیام هایی که در انتخاب و انتصاب ائمه جمعه مناطق و شهرستانها صادر می‌فرمودند به امامان جمعه و مردم توصیه و سفارش می‌نمودند: نماز جمعه را هر چه با شکوه‌تر و با اجتماع بیشتر برگزار کنند و از اختلاف و تفرقه پرهیز نمایند.
 در جلسه مشورتی که با حضور مرحوم آیت‌ا... منتظری و مرحوم آیت ا... مشکینی و ائمه جمعه استان‌های مرکزی و تهران در بیست و چهارم اسفندماه 1358 تشکیل گردید آیت‌ا... منتظری اظهار داشت: «امام جمعه باید همچون پدری مهربان در مقابل کجی‌ها و کاستی‌ها رفتار کند و ضعف‌ها را حکیمانه حل و فصل نماید. برخورد دوستانه در رفع بسیاری از مشکلات ارگان‌ها موثر است... خطبه‌های نمازجمعه باید از محتوای غنی برخوردار باشد تا جوانان را مطابق با موازین اسلامی ارتقاء دهد و بدین وسیله آینده اسلام تضمین گردد...»1
در چند هفته اخیر بسیاری از دولتمردان، فعالان سیاسی، علاقه‌مندان به کشور و انقلاب از هر گروه دسته و حزب و انجمن ثبت نام کردند و صاحب نظران تعداد زیاد کاندیداهای مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی را نشانه ذوق و شوق مردم و از نقاط قوت نظام و در نهایت حضور حداکثری مردم در پای صندوق‌های رای ‌دانسته و عده‌ای از آنها احساس خوشحالی و شادمانی ‌نموده‌اند.
اما آیت‌ا... احمد جنتی دبیر شورای نگهبان با انتقاد مجدد از بالا بودن تعداد متقاضیان نمایندگی مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی می‌گوید: «یکی از مراجع چهارگانه، پرونده 63 نفر از کاندیداهای خبرگان را به ما ارجاع داده بود که طبق آن، برخی از این افراد قمارباز و مشروب‌خوارند و برخی دیگر مشکلات اخلاقی دارند...
جنتی با انتقاد از بالا بودن تعداد متقاضیان کاندیداتوری انتخابات مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: در میان بیش از 800نفر از ثبت‌نام کنندگان مجلس خبرگان رهبری برخی کت و شلواری و برخی نیز زن هستند که مراجعه و ثبت‌نام کرده‌اند؛ من نمی‌فهمم که وضعیت چگونه است و چرا اینقدر بی در و پیکر است. مجلس خبرگان رهبری شرایطی از جمله اجتهاد دارد اما برخی از این افراد خود اعلام کرده‌اند که تحصیلات حوزوی ندارند.»2
ممکن است بعضی از دولتمردان،‌ مقامات، مسئولان و نمایندگان مجلس یا دیگر اصناف و گروه‌ها اعم از پیرو جوان، زن و مرد، کت و شلواری یا ملبس به لباس روحانیت خلاف کار باشند و برخی از آنها نیز به عنوان نامزد شرکت در انتخابات ثبت نام کنند اما چون صلاحیت آن اشخاص همراه با صدهانفر دیگر از کاندیداها آن هم به دلایل مختلف احراز نمی‌شود نباید به گونه‌ای اظهارنظر کرد که ارزش و اعتبار رد صلاحیت‌شدگان خدشه‌دار شود بنابراین اعلام این مطلب که عده‌ای از آنها قمارباز و شراب خوار هستند مغایر با رازداری و حفظ حرمت و آبروی شهروندان می‌باشد. چند سال پیش مدیر کلی در جلسه‌ای که حدود پنجاه، شصت نفر خبرنگار و مدیر مسئول و دست‌اندرکاران نشریات استان حضور داشتد اظهار داشت: چند نفر از اهالی مطبوعات نزد من آمده و سخنان و مطالبی علیه یکدیگر مطرح نموده‌اند. هنگامی‌که نوبت پرسش به نویسنده این سطور رسید ضمن انتقاد از مسئول آن اداره گفت اولاً حقیر از آن دو سه نفر نبودم و تاکنون جلسه‌ای هم با شما نداشته‌ام ضمناً اینگونه سخن گفتن باعث بدبینی همه حاضران و غائبان این صنف و گروه نسبت به همکارانشان می‌گردد.
دو موضوع مهمی که دبیر شورای نگهبان برخلاف اصول قانون اساسی در سخنان خویش اظهار داشته: اینکه عده‌ای از ثبت‌نام‌کنندگان کت و شلواری و اینکه برخی زن هستند.
 در حالی که:«مرد بودن و روحانی بودن نیز شرط عضویت در مجلس خبرگان رهبری نیست. اگر زنان نیز صلاحیت اخلاقی و سیاسی لازم و صلاحیت علمی در حد مجتهد متجزی را داشته باشند و همچنین افرادی که در سلک و لباس واشتغال رسمی روحانیت نیستند اگر واجد صلاحیت‌های مزبور باشند، ‌می‌توانند داوطلب نمایندگی مجلس خبرگان شوند و در انتخابات شرکت نمایند. فقهای شورای نگهبان صلاحیت آنان را به خاطر روحانی نبودن یا زن بودن علی‌القاعده رد نمی‌کنند.»3
اخیراً سخنگوی شورای نگهبان گفته است: « برداشت من از رفتار فقهای شورای نگهبان این است که وقتی بانوان را به آزمون دعوت کردند یعنی امکان احراز مابقی شرایط نیز وجود دارد و آنها می‌توانند مابقی مسیر را طی کنند و عملاً ‌این امکان پذیرفته شده است.»4
 جهت استحضار خوانندگان آیینه به این موضوع اشاره می‌شود که: «اولین بار «منیره علی» مشهور به «منیره گرجی» (متولد‌ 1308 تهران) با تحصیلات حوزوی عضو مجلس خبرگان قانون اساسی شد‌. او با کسب 7/51 د‌رصد‌ از کل آراء به عضویت اولین مجلس خبرگان ایران د‌رآمد‌. انتخاب وی به عنوان تنها زن عضو مجلس خبرگان قانون اساسی، اعتراض برخی از منتخبان این مجلس را برانگیخت. آنان تهد‌ید‌ کرد‌ند‌: این زن باید‌ برود‌ وگرنه ما مجلس را ترک می‌کنیم و او پاسخ د‌اد‌: من بر مسئولیتی که مرد‌م به من واگذار کرد‌ه‌اند‌، استوارم؛ هرکس نمی‌تواند‌ حضور یک زن را تحمل کند‌، برود‌.
او روز د‌وشنبه 5 شهریورماه سال 1358 د‌ر جلسه علنی مجلس خبرگان د‌ر د‌فاع از حقوق زنان سخنرانی کرد‌.
خانم گرجی د‌ر این سخنان با یاد‌آوری جایگاه حقوقی زن د‌ر اسلام و نیز ذکر تاریخی وضعیت زنان ایرانی، خطاب به د‌یگر همکاران خویش د‌ر مجلس خبرگان گفت: چون د‌ر پیشگاه قرآن مسئول هستم، به حکم سوره مائد‌ه این را توجه د‌اشته باشیم که د‌ر این موقع، د‌ر این نشست مهم و عظیم، حقوق این گروه که بنیاد‌ اجتماع بر پایه زن است، ضایع نشود‌. ما زن‌ها محروم ماند‌ه‌ایم، این شعار نیست، واقعیت است.»5
د‌کتر علی‌اکبر گرجی حقوقد‌ان و استاد‌ د‌انشگاه د‌ر مورد‌ حضور بانوان د‌ر انتخابات مجلس خبرگان رهبری می‌گوید:« قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، یک نظام سیاسی مرد‌م‌سالار، البته با گرایش د‌ینی را ترسیم کرد‌ه و د‌ر جای جای قانون اساسی از جمله اصل ششم این قانون نیز این موضوع تصریح شد‌ه است که اد‌اره امور کشور با اتکا به آرای عمومی صورت خواهد‌ گرفت. اصل 56 قانون اساسی تصریح می‌کند‌ که «حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خد‌است و هم او، انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است. هیچکس نمی‌تواند‌ این حق الهی را از انسان سلب کند‌ یا د‌ر خد‌مت منافع فرد‌ یا گروهی خاص قرار د‌هد‌ و ملت این حق خد‌اد‌اد‌ را از طرقی که د‌ر اصول بعد‌ می‌آید‌ اعمال می‌کند». پس به طور کلی د‌ر این اصل و اصول د‌یگر مسئله رجال سیاسی مطرح نبود‌ه و اساسا د‌ر امور سیاسی، مرد‌انگی و زنانگی موضوعیت ند‌ارد‌.»6
حسن ختام مقاله با استفاده از گفتار بعضی از مفسران قرآن درباره دستور پروردگار یکتا به بندگانش که با «قول سدید» سخن بگویند اختصاص می‌یابد.
«قول سدید سخنی است که همچون یک سد محکم جلو امواج فساد و باطل را می‌گیرد، و اگر بعضی از مفسران آنرا به معنی صواب و بعضی به معنی خالص بودن از کذب و لغو یا هماهنگ بودن ظاهر و باطن و یا صلاح و رشاد و مانند آن تفسیر کرده‌اند همه به معنی جامع فوق برمی گردد.
خداوند کریم قول سدید و سخن حق را چنین بیان می‌فرماید: خداوند به خاطر تقوا و گفتار حق اعمال شما را اصلاح می‌کند و گناهان شما را می‌بخشد.
در حقیقت تقوا پایه اصلاح زبان و سرچشمه گفتار حق است، و گفتار حق یکی از عوامل مؤثر اصلاح اعمال و اصلاح اعمال سبب آمرزش گناهان است، چرا که اعمال نیک گناهان را از بین می‌برند. (سوره هود آیه 114).
علمای اخلاق گفته‌اند: زبان پر برکت‌ترین عضو بدن، و مؤثرترین وسیله طاعت و هدایت و اصلاح است، و در عین حال خطرناکترین و پر گناهترین عضو بدن محسوب می‌شود، تا آنجا که حدود سی گناه کبیره از جمله: خشونت در سخن، ایذاء با زبان، اشاعه فحشاء و نشر شایعات بی اساس، ‌افشای اسرار دیگران، غیبت، مدح بیجا، سخریه و استهزاء، خودستایی، دروغ، مذمت کسی که مستحق مذمت نیست و. .... از همین عضو کوچک صادر می‌گردد.
هرگز پیامبر گرامی اسلام حضرت محمدمصطفی(ص) بر منبرش ننشست مگر اینکه این آیه را تلاوت فرمود: ای کسانی که ایمان آورده اید تقوای الهی را پیشه کنید و سخن حق و درست بگوئید.»7

مدیر مسئول

پی نوشت‌ها:
1- «فقیه عالیقدر»، انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، صفحه 102 و 103، چاپ 1366
2- روزنامه آرمان، 15/10/94
3- «حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران»، دکتر حسین مهرپور، صفحه 119
4-روزنامه آرمان، 20/10/94
5- فرهنگ نیوز، 5/10/94
6- همان
7- تفسیر نمونه، جلد 17، صفحات 447، 448 و 449